relativiTIJD

Ronald Noij

06-06-1964              02-03-2010

Pas geleden vroeg iemand mij hoe lang geleden Ronald overleden is. Ik antwoordde: 'Bijna zes jaar'. Haar reactie was: 'Zo kort geleden?' 

In eerste instantie verbaasde haar reactie me. Als ik vanuit mijn sterke IK terugkijk naar deze zes jaren, zie ik vooral hoe we het leven weer hebben opgepakt, ieder van ons er vorm aan gegeven heeft. 

Maar wanneer ik vanuit mijn lichamelijke IK deze periode beschouw, zie ik, juist door het sterk zijn, het vermijden van gevoel, van gemis, van rouw. Laten we zeggen dat ik vaardig ben in het 'er om heen' leven. Deze vrouw, die mij zo verraste met haar reactie, ze was zeer vaardig in het zien van de emoties van mijn lichaam, prikte daar binnen enkele minuten doorheen.

Tijd is relatief.

Bij DWDD hoor ik: '...in de jaren '60. Nog niet zo lang geleden...' . Of bij de oevers van de Yangtze: '...nog maar 15 jaar geleden'.

Of wanneer ik op schrikkeldag langs de Waal terug naar huis fiets, de Oversteek, de Spiegelwaal, de gracieuze beweging in de Citadelbrug zie schitteren in het zonlicht...dit heeft Ronald niet gezien. Niets hiervan. En toch staat het er nu.

Als je het zó bekijkt is zes jaar inderdaad nog niet zo lang geleden.

Er is ook iets moois: de tijd dat Ronald dood is, is concreet aanwezig. In onze straat.

Lena werd geboren op 2 maart 2010. Haar geboorte en Ronalds dood verschillen maar een paar uur. Soms als ik Lena zie spelen met haar vriendje, zie fietsen naar school of als we samen een vrolijk of serieus praatje maken, flitst het door mijn hoofd: zolang is Ronald er niet meer.

Voor haar geboorte gaf ik Lena een mooie geslepen bergkristal. Dit gedicht schreef ik erbij:

Lieve Lena,

Begin en einde horen bij elkaar

zoals

zomer en winter

water en vuur

tijd en ruimte

2 maart 2010 was een dag

waarop begin en einde samen kwamen

Het was de dag waarop jouw leven begon

en het aardse leven van Ronald ophield.

Stenen waren belangrijk in zijn leven.

Stenen uit verre landen

en stenen om huizen mee te bouwen.

Ik geef je deze bergkristal.

Ze zeggen dat het energieën stroomlijnt

en je in balans houdt.

Deze heldere steen beschouw ik graag als symbool

om de dingen zuiver te zien zoals ze zijn.

Niet meer en niet minder.

Het was een gave die Ronald als geen ander bezat.

Ik schenk hem jou.

Word groot.

In je eigen tempo.

Ontdek de wereld.

Lena is vandaag 6 geworden.

Over grenzen

Vandaag heb ik 19 sjaaltjes achtergelaten in Parijs.
Om precies te zijn bij Place de la République. Wat indrukwekkend!

Hieronder vind je de boodschap aan de vinder.

Dear finder,

Today me and my family came to Paris to honour the victims of the 13th of November 2015.
Especially here and now, it is my strong belief that if we spread love and warmth again and again,
this world will remain a beautiful, enjoyable and peaceful place to live in, for all of us.

This scarf, hand-knitted by myself, is a symbol of that love and warmth.
It is a gift to you or someone you love.

Please take note of my blog and write where you found this scarf,
tell something about yourself you'd like to share.
In short, please leave love in words behind.

I wish you well,

Bon voyage,
Mieke

woorden van troost

als je ontwaakt bij het ochtendgloren

ben ik het zonlicht op het rijpe koren

ik ben de zachte lenteregen

ik ben de wind die het riet doet bewegen

Uit De Volkskrant, familieberichten

hoe rouw de dag begint

"Mama liep onrustig door de kamers in papa's regenjas. Hoestend stak ze een sigaret op, het was een van de laatste uit het pakje. Ze probeerde doelgericht aan de ochtend te beginnen, alsof de dag een klusje was dat ze aan kon pakken met een emmer sop en ferme passen." 

Uit Birk van Jaap Robben

Voor mij een herinnering van de eerste rouw na Ronalds dood, helder en strak omschreven. Heel dicht bij mijn beleving toen.

verjaardag zonder jarige

 

 

lieve Ronald,

51 zou je vandaag geworden zijn
gelukkig van die 50 af
hier zou je meer vrede mee hebben gehad

je zou het fijn gevonden hebben
dat Hanan, Yaël en Yoran
voor jouw verjaardag thuis zouden zijn gekomen
speciaal voor jou
gek eigenlijk, dat je niet kunt ervaren
hoe het is
als je kinderen het huis uit gaan
en hun eigen leven op gaan bouwen
je zou onmetelijk trots op ze geweest zijn

later op de dag
zou je graag familie en vrienden ontvangen
hopelijk buiten in de tuin 
met taart, koffie en een biertje
maar als altijd op 6 juni
is het ook vandaag wisselvallig
hopen dat het droog blijft

je verjaardag was meestal een dag van bespiegeling
je werd niet graag ouder
omdat je letterlijk dichterbij de dood kwam
hoe bizar

je zou vooruit kijken:
wat wil ik nog bereiken in dit leven
naar welk land wil ik nog reizen
mijmerend in de tuin
genietend van het groen
de bloemen
de zonnestralen

je zou terug kijken
kritisch, en ook dankbaar
wat heb ik bereikt
wat kan beter

je zou genieten
van iedereen die je vandaag zou ontmoeten
je zou vragen wat de ander bezig houdt
en vertellen over je plannen, je zorgen 
en je ontdekkingen

ik kan nu je aanstekelijke schaterlach horen
daarin klonk
genieten, loslaten, delen en geven

wat een mooi mens was je
wat zou het fijn geweest zijn
om jou je verjaardag
je 51e verjaardag écht te kunnen zien vieren

verjaardag zonder jarige
taart met tranen

Mieke

kintsugi

kintsugi
gouden verbinding

kintsukuroi
gouden herstel


schade en herstel
zijn deel van
het verhaal van een object

tijdlijn

deze dag 5 jaar geleden
was de laatste dag dat we
je lichaam zagen

een onwaarschijnlijke week
hadden we achter ons
een nieuw in te vullen toekomst voor ons

die onwaarschijnlijke week
laat zich in een aantal momenten
samenvatten

op de drempel van de ziekenhuiskamer staan
en zien hoe de dood in jouw lichaam huist
je aanraken, je omhelzen

Yaël, Yoran, Hanan en ik slapen samen
in onze slaapkamer
niet alleen
zonder jou

we moeten een kist voor jou
voor jouw lichaam uitkiezen
een bloemstuk wil ik niet
ik maak een spiraal van dik ijzerdraad
om een grote steen
daarin staan
elke dag
vijf verse witte rozen

in een kille werkruimte in het mortuarium
je favoriete kleren aantrekken
je lichaam werkt niet echt mee
U2 schalt door de ruimte
om je nog even bij ons te houden

even wilde ik je niet aankleden
de dood had je die woensdag onherkenbaar achtergelaten
toen ik je mooie donkerpaarse blouse zag
besloot ik dat jij het moest zijn

op een zonovergoten vrijdagochtend
bepaal ik samen met de kinderen 
jouw plek op de begraafplaats
we doen alsof we een plek op de camping kiezen
zoals jij dat altijd deed
zon- en schaduwplek
tussen de mensen
rust om je heen

de muziek die ik voor je uitgekozen heb

proberen we tijdens een kort bezoek

in de Boskapel uit

ik dans voor het altaar op

 



"I still haven't found what I'm looking for"

op zondagmiddag
komt iedereen afscheid van je nemen
Yaël en ik ontvangen
Yoran en Hanan zijn bij jou

en dan deze dag 8 maart, toen op maandag
het heeft gesneeuwd die nacht
de spanning giert door mijn lijf
voor het eerst lig je in de kist
een vreselijk aanzicht
het is de vijfde dag
de dood heeft je al weer meer in zijn bezit
we treuzelen bij het afscheid nemen
dit is het allerlaatste moment

dat we jouw lichaam zien, voelen
ik doe de deksel op de kist
ik moet
ik wil niet dat vreemden dat doen

even later rijden
Yoran, Hanan, Yaël en ik je naar de rouwwagen
we tillen de kist er in
we lachen wat
uit onzekerheid

ontzagwekkend veel mensen
hebben zich voor jou verzameld
luisteren naar wat over jou wordt verteld

bloemenhaag met jongeren
uitgeleide naar de begraafplaats

de sneeuw maakt er bijna een filmdecor van
Monique, Ester, Jolanda
Reinald, Bart. Henk
tillen jouw kist
over het smalle paadje
daarna op het graf

het afscheid nemen
duurt lang
en voor altijd te kort
de kist zakt
de aarde neemt je op in haar tijdlijn